 |
| Η ΑΘΗΝΑ[ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝ ΤΟΥΡΚΟΙ] το 18ο αιωνα οπως την συναντησε ο ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ |
Ο ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΗΚΕ ΜΕ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΚΑΠΟΥ ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΕΘΩΝΗ...ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΑΙΘΡΟ ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΣΤΗΝ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗ ΤΗΝ ΡΟΔΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ...Ο ΓΑΛΛΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΗΣ ΓΝΩΡΙΣΕ 'ΕΛΛΗΝΕΣ' 'ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ' ΚΑΙ 'ΤΟΥΡΚΟΥΣ' ΟΠΩΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ...
ΑΣ ΠΑΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΟΜΩΣ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΑΤΩΒΡΙΑΝΔΟΥ ΠΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΩΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ..
ΣΤΗΝ ΖΑΚΥΝΘΟ ...'ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΩΝ ΖΑΚΥΝΘΗΝΩΝ ΙΔΡΥΣΑΝΕ ΤΟ ΣΑΓΟΥΝΤΟ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ .ΑΓΑΠΗΣΑΝΕ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΡΕΣΕ ΝΑ ΑΚΟΥΟΥΝ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ.ΣΥΧΝΑ ΕΔΙΝΑΝ ΑΣΥΛΟ ΣΕ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΦΥΓΑΔΕΣ .ΜΑΛΙΣΤΑ ΛΕΝΕ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ ΕΚΕΙ Η ΣΠΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΙΚΕΡΩΝΑ...
' ..... ΕΞΑΛΛΟΥ ΣΗΜΕΡΑ Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΕΙΝΑΙ ΞΑΚΟΥΣΤΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΠΗΓΕΣ ΤΗΣ,ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΦΙΔΑ ΤΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΝΑΓΩΝΙΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗ'
ΤΡΙΠΟΛΗ.
.......'.ΤΡΕΙΣ ΛΕΥΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΑΜΕ ΔΥΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΤΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΣΑ ΠΟΥ ΟΔΕΥΑΝ ΣΑΝ ΚΙ ΕΜΕΝΑ ΜΕ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΑΛΟΓΑ ΜΑΣΤΙΓΩΝΟΝΤΑΣ ΛΥΣΑΛΛΕΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΤΗΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗΣ ΑΜΑΞΑΣ ΜΕ ΜΑΣΤΙΓΙΑ ΑΠΟ ΔΕΡΜΑ ΡΙΝΟΚΕΡΟΥ.ΒΛΕΠΩΝΤΑΣ ΜΕ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΝ ΚΑΙ ΜΟΥ ΓΥΡΕΨΑΝ ΤΑ ΟΠΛΑ ΜΟΥ. Α ΡΝΗΘΗΚΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΔΩΣΩ.ΜΑ Ο ΓΕΝΝΙΤΣΑΡΟΣ ΜΕ ΔΡΑΓΟΥΜΑΝΟ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ[ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ] ΜΟΥ ΕΙΠΕ ΠΩΣ ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΜΟΝΟ ΖΗΤΟΥΣΑΝ ΝΑ ΤΑ ΙΔΟΥΝ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΓΩ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΖΗΤΗΣΩ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ...Μ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΕΧΤΗΚΑ ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΩ ΤΟΥΣ ΣΠΑΧΗΔΕΣ.ΑΝΤΑΛΛΑΞΑΜΕ ΟΠΛΑ.ΕΞΕΤΑΣΑΝ ΠΟΛΛΗ ΩΡΑ ΤΙΣ ΠΙΣΤΟΛΕΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΙΣ ΑΔΕΙΑΣΑΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗ ΜΟΥ.
 |
| ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ |
ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
.
 |
| Ο ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ |
.......'ΒΕΒΑΙΑ ΔΕΝ ΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ Η ΑΘΗΝΑ ΙΕΡΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΟΜΑΧΩΝ... ΙΣΩΣ ΟΙ ΛΑΟΙ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΤΑΝ ΠΕΦΤΟΥΝ ΣΤΑ ΕΣΧΑΤΑ ΓΕΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΚΛΗΡΟΙ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΝΗΠΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ...ΙΣΩΣ ΝΑ ΕΞΑΝΛΕΙΤΑΙ Η ΜΕΓΑΛΟΦΥΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ.....ΧΟΡΤΑΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΕΧΟΝΤΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΧΟΝΤΑΣ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΚΑΙ ΓΕΥΤΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΑΝΗΜΠΟΡΑ ΠΙΑ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΝΕΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ ΑΠΟΚΤΗΝΟΝΩNTAI ΚΑΙ ΞΑΝΑΓΥΡΝΑΝ ΣΤΙΣ ΚΑΘΑΡΑ ΦΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΟΡΕΞΕΙΣ. Ο ΧΡΗΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΘΑ ΕΜΠΟΔΙΣΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΕΤΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΑΞΙΟΘΡΗΝΗΤΑ ΓΕΡΑΤΕΙΑ.....
........ 'ΟΤΑΝ Η ΕΥΡΩΠΗ ΞΥΠΝΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ [ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΕΝΝΟΕΙ] Η ΠΡΩΤΗ ΤΗΣ ΚΡΑΥΓΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ...'ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΑΘΗΝΑ?' ΡΩΤΟΥΝ ΟΛΟΙ ΑΠΟ ΠΑΝΤΟΥ.ΚΙ ΟΤΑΝ ΚΙ ΟΤΑΝ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΤΗΣ ,ΤΡΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣ ΑΥΤΑ ΣΑΝ ΝΑ ΕΙΧΑΝ ΒΡΕΘΕΙ ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΜΙΑ ΜΗΤΕΡΑΣ...'
 |
| Ο ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ ΗΛΘΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 15 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΔΑΞΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΕΚΕΙ |
.........ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΟΣΟ ΕΠΡΕΠΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΩ ΝΑ ΠΩ ΚΑΤΙ ΣΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥΣ.ΞΕΡΩ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ ΝΑ ΣΥΚΟΦΑΝΤΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΥΣΤΥΧΗΣΜΕΝΟΥΣ..ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΒΟΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΒΡΙΣΚΕΣΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΚΑΙ ΝΑΛΕΣ....'ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΙΝΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΖΥΓΟ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΔΥΝΑΣΤΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΣΤΕΝΑΖΟΥΝ?"...ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΤΖΑΚΙ ΤΟΥ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΝΙΩΘΕΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΤΗΤΑ..ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΥΤΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΕΡΙΣΣΕΥΟΥΝ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ-ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΜΦΙΒΑΛΛΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΙΠΟΤΑ ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.ΕΠΕΙΔΗ ΟΜΩΣ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΝΗ ΣΥΧΝΑ ΤΙΣ ΔΙΑΨΕΥΔΕΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΩ ΝΑ ΠΩ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ...ΠΙΣΤΕΥΩ ΜΟΝΑΧΑ ΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΛΛΗ ΜΕΓΑΛΟΦΥΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΔΑΞΑΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΕΚΕΙ,ΟΠΩΣ ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕ ΣΤΗΝ ΡΩΜΗ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ.'....
ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΡΑΝΙ
 |
| H KATAΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΧΙΟΥ ΤΟΥ ΝΤΕΛΑΚΡΟΥΑ |
'ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΜΙΑ ΓΕΦΥΡΑ ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΗΝ ΞΑΝΑΧΤΙΖΟΥΝ'
.........'Η ΙΔΙΑ ΑΜΕΡΟΛΗΨΙΑ ΠΟΥ ΜΕ ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΟ ΠΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΘΑ ΜΕ ΕΜΠΟΔΙΖΕ ΝΑΑΠΟΦΑΝΘΩ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΤΟΣΟ ΑΥΣΤΗΡΑ ΟΣΟ ΤΟ ΚΑΝΩ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΒΡΕΙ Σ ΑΥΤΟΥΣ ΤΙΣ ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ ...ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΑΠΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΔΟΡΥΦΟΡΟΥΣ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΡΩΜΑΙΟΣ ΑΝΘΥΠΑΤΟΣ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΗΤΑΝ ΠΙΟ ΑΠΛΗΣΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΠΑΣΑ. ΜΑ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΔΥΝΑΣΤΕΣ-ΑΝ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΤΟΥΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΝ. ΕΝΑΣ ΑΝΘΥΠΑΤΟΣ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΡΑΣ ΑΣΕΛΓΕΙΑΣ ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΟΜΩΤΗΤΑΣ .ΑΛΛΑ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΘΥΠΑΤΟΙ ΔΕΝ ΓΚΡΕΜΙΖΑΝ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΔΕΝ ΚΟΒΑΝ ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΟΝΤΑΣ ΚΙ ΟΛΟΚΛΗΡΕΣ ΓΕΝΝΕΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΑΡΕΣΕ Η ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΙΝΟΥΣΕ Ο ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ..ΚΙ ΟΜΩΣ ΑΥΤΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ.
 |
| Η' ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ ΕΛΛΑΣ' ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΒΡΥΖΑΚΗ |
ΑΥΤΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΗΤΑΝ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ..ΣΤΑΘΗΚΕ ΟΜΩΣ ΤΥΧΕΡΟΣ ΓΙΑΤΙ ΕΖΗΣΕ ΝΑ ΔΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΣ ΕΘΝΟΥΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΤΡΙΜΜΙΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΒΑΡΒΑΡΟ ΑΤΕΧΝΟ ΑΠΑΙΔΕΥΤΟ ΛΑΟ....
ΠΗΓΗ .. ..ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΑΤΩΜΠΡΙΑΝ 'ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ' [1806]
Σατωμπριάν 1768-1848 – ( François-René de Chateaubriand –Σατωβριάνδος)
Ο Φρανσουά ντε Σατωμπριάν, γνωστός και σαν Σατωβριάνδος ένθερμος φιλέλληνας, περιηγητής και συγγραφέας – υπηρέτησε ως διπλωμάτης και Πρέσβης της Γαλλίας σε διάφορες πρωτεύουσες της Ευρώπης, και χρημάτισε Υπουργός Εξωτερικών κατά την περίοδο 1823-1824. Υποστήριξε σθεναρά την Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821.
Portrait of Francois Rene Vicomte de Chateaubriand, 1786.
Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως αξιωματικός του γαλλικού στρατού και το 1791 ταξίδεψε στη Βόρειο Αμερική. Έναν χρόνο αργότερα, επέστρεψε στη Γαλλία για να καταταγεί στον στρατό των εξόριστων Γάλλων ευγενών και να υπερασπιστεί το βασιλικό καθεστώς. Ένας σοβαρός τραυματισμός τον ανάγκασε να καταφύγει στο Λονδίνο. Επέστρεψε στο Παρίσι τον Μάιο του 1800. Πολέμιος του Ναπολέοντα, κατά την Παλινόρθωση των Βουρβόνων υπηρέτησε ως πρέσβης της Γαλλίας σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ την περίοδο 1823-1824 διατέλεσε υπουργός Εξωτερικών. Στα γαλλικά γράμματα αναδείχτηκε με το έργο Αταλά ή Οι έρωτες δυο αγρίων στην έρημο (1800).
Ταξίδεψε στην Ελλάδα και στην Μέση Ανατολή (1806-1807), και το 1811 δημοσίευσε το βιβλίο του «Οδοιπορικό από το Παρίσι στην Ιερουσαλήμ», στο οποίο αναφέρεται εκτενώς και στην Ελλάδα της εποχής εκείνης, δίνοντας εξαίσιες περιγραφές της φυσικής ομορφιάς της, των παραμελημένων ιστορικών μνημείων που μαρτυρούσαν το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και ρεαλιστικές εικόνες από τις απαίσιες συνθήκες ζωής των υπόδουλων Ελλήνων.
Κατά την προεπαναστατική περίοδο ο Σατωβριάνδος μπορεί να χαρακτηρισθεί ως απλός περιηγητής, και ως ρομαντικός λογοτέχνης, που μελαγχολεί βλέποντας τους απογόνους των αρχαίων Ελλήνων να ζουν σε ελεεινή κατάσταση, υπόδουλοι ενός άξεστου δυνάστη.
Όμως με το ξέσπασμα της Επανάστασης, βλέποντας την αγωνιστικότητα των Ελλήνων από τη μια, και την εχθρική στάση των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης προς το αγωνιζόμενο ελληνικό έθνος, ο Σατωβριάνδοςμεταμορφώνεται σε ένθερμο φιλέλληνα, και τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.
Όμως με το ξέσπασμα της Επανάστασης, βλέποντας την αγωνιστικότητα των Ελλήνων από τη μια, και την εχθρική στάση των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης προς το αγωνιζόμενο ελληνικό έθνος, ο Σατωβριάνδοςμεταμορφώνεται σε ένθερμο φιλέλληνα, και τάσσεται ανεπιφύλακτα υπέρ του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων.
Τον τίτλο του φιλέλληνα τον οφείλει κυρίως στο περίφημο «Υπόμνημα περί της Ελλάδος» (Note sur la Grėce, 1825), το οποίο κατά κάποιο τρόπο αποτέλεσε φιλελληνικό μανιφέστο κατά τη διάρκεια της ελληνικής Επανάστασης.
Γεννήθηκε στο Σαιν-Μαλό της Βρετάνης στις 4 Σεπτεμβρίου 1768, τελευταίο από τα δέκα παιδιά του Ρενέ ντε Σατωμπριάν, τιτλούχου άρχοντα, που είχε αναγκαστεί να γίνει θαλασσινός για να ζήσει. Τολμηρός πλοίαρχος και έμπορος μαζί, σχημάτισε αρκετή περιουσία, που κατά μέγα μέρος την κληρονόμησε ο πρώτος γιος, όπως ήταν τότε τα έθιμα. Η πρώτη λοιπόν επαφή του Σατωβριάνδου ήταν με την τραχιά γη και την άγρια θάλασσα της Βρετάνης. Από τα 1777 ως τα 1779 σπουδάζει στα κολέγια της Ντολ, της Ρεν και της Ντινάναποκαλύπτοντας στους δασκάλους του καταπληκτικά χαρίσματα μαθητή και τεράστια μνήμη, καθώς και ευκολία αφομοίωσης των κλασικών συγγραφέων.
Έχει κλίση και προς τη θάλασσα και προς τη θρησκεία, αλλά στα 1786 τον βρίσκουμε ανθυπολοχαγό στο Σύνταγμα της Ναβάρρας, που ήταν φρουρά στο Καμπραί. Στα 1789, τη χρονιά της Επανάστασης, θα είναι στο Παρίσι και θα συναναστρέφεται τους αναρίθμητους συγγραφείς του καιρού του, ανάμεσα στους οποίους είναι ο περίφημος Λα Αρπ, ο Σαμφόρ και ο Φοντάν. Τότε η λεγομένη φιλοσοφία του Διαφωτισμού, δηλαδή η φιλοσοφία των προοδευτικών ιδεών του Βολταίρου και του Ρουσσώ, αρχίζει να ασκεί απάνω του μεγάλη επίδραση μολονότι ήταν ένας ειλικρινής πιστός της μοναρχίας και ιδίως της συνταγματικής. Τα δύο πρώτα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης κυλούν μέσα σε μια αβεβαιότητα. Τα πάντα απειλούνται – και μέσα σ’ αυτή την αβεβαιότητα ο νεαρός και ρομαντικός Σατωβριάνδος, ανήσυχος, ονειροπόλος και διψώντας για καινούριες εμπειρίες, αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αμερική για να γνωρίσει τη μεγάλη αυτή χώρα και να μελετήσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της, αλλά και τη ζωή των Ερυθρόδερμων, που τους θεωρούσε φορείς μιας αληθινά ελεύθερης ζωής.
Σελεστίνη Μπουισσόν
Στις 8 Απριλίου λοιπόν του 1791, μέσα στη φωτιά της Επανάστασης, μπαρκάρει για την Αμερική, απ’ όπου φεύγει σε οκτώ μήνες για να υπερασπιστεί την απειλούμενη μοναρχία. Έχοντας εξαντλήσει στο ταξίδι αυτό και το τελευταίο του φράγκο από το κατάλοιπο της πατρικής κληρονομιάς, αναγκάζεται να παντρευτεί με συνοικέσιο της αδελφής του τη Σελεστίνη Μπουισσόν, μια γυναίκα που ποτέ δεν την αγάπησε. Αλλά ο Σατωβριάνδος, όπως και πολλοί άλλοι, έπεσε θύμα – καθώς και η αδελφή του, που έκαμε το συνοικέσιο – της ψεύτικης φήμης πως η Σελεστίνη ήταν πολύ πλούσια, ενώ στην πραγματικότητα είχε πολύ μικρή περιουσία.
Μετά τον γάμο του κατατάσσεται στη Στρατιά των Πριγκίπων και τραυματίζεται στην Τιονβίλ. Η τρομοκρατία του Ροβεσπιέρου και της συντροφιάς του, που κυρίως ανέβαζε στην γκιλοτίνα κεφάλια αριστοκρατών, τον αναγκάζει να δραπετεύσει από το Παρίσι μεταμφιεσμένος και να καταφύγει εξόριστος στην Αγγλία, όπου χιλιάδες αριστοκράτες προσπαθούσαν να ζήσουν κάνοντας όλα τα επαγγέλματα και πιστεύοντας πως η Επανάσταση γρήγορα θα κατέρρεε.
Στο Λονδίνο μένει επτά ολόκληρα χρόνια, από το 1793 ως το 1800. Για να ζήσει, δίνει μαθήματα γαλλικής, αλλά περνάει περιόδους φρικτής δυστυχίας και πείνας. Στα 1797 δημοσιεύει στο Λονδίνο το πρώτο του έργο, ένα «Δοκίμιο για τις επαναστάσεις», όπου περνάει ολότελα απαρατήρητο. Στο δοκίμιο αυτό του δίνεται η ευκαιρία να εκφράσει τη δυσπιστία του για τη Γαλλική Επανάσταση.
Στην Αγγλία ο Σατωβριάνδος, που κατά βάθος ήταν ένα πλέγμα θεοσεβούς δανδή και χριστιανού Καζανόβα, αφήνεται ν’ αγαπηθεί παράφορα από την κόρη ενός πάστορα. Στην κρίσιμη στιγμή των προτάσεων για γάμο από μέρους του πάστορα, ο Σατωβριάνδος, που ήταν κι αυτός ερωτευμένος, σαν πιστός καθολικός αποκαλύπτει στον μέλλοντα πεθερό του πως είναι παντρεμένος. Επακολουθούν σκηνές τραγικές, και ο πιστός στον δεσμό του γάμου καθολικός ξεκινά κι επιστρέφει στο Παρίσι τον Μάη του 1800, όπου ήδη είχε αρχίσει να επικρατεί κάποια τάξη κάτω από το άστρο του υπάτου Ναπολέοντα Βοναπάρτη.
Την ίδια χρονιά δημοσιεύει τη νουβέλα του «Αταλά», που είχε και τον δεύτερο τίτλο «Οι έρωτες δύο αγρίων μέσα στην έρημο». Ακολουθεί καταπληκτική επιτυχία γιατί, όπως είπε η κριτική, «η Γαλλία διψούσε για μεγάλη λογοτεχνία ύστερ’ από τόσες ταραχές και αναστατώσεις».
Ένα από τα κύρια έργα του, που άρχισε να γράφει πριν από την Αταλά, στα 1800, είναι το «Το πνεύμα χριστιανισμού» που δίνει στη θρησκεία της αγάπης και της συγνώμης μια καινούρια θέρμη, που τόσο την αναζητούσε ο ταλαιπωρημένος Γάλλος του 1800.
François-René de Chateaubriand
Μετά το «Πνεύμα του χριστιανισμού»ο Σατωβριάνδος συλλαμβάνει το σχέδιο ενός άλλου έργου θρησκευτικού, των «Μαρτύρων»,που θα ιδούν το φως της δημοσιότητας στα 1809. Μα, πριν γράψει τους «Μάρτυρες», αισθάνεται την ανάγκη – ανάγκη συγγραφική και ανθρώπινη μαζί – να επισκεφθεί την Αγία Γη, την Παλαιστίνη, και γενικά να γνωρίσει, να μυρίσει, να γευθεί, με τον τρόπο που αυτός ήξερε, τους τόπους όπου ρίζωσε και βλάστησε η νέα θρησκεία. Αποφασίζει λοιπόν αυτό το περιπετειώδες ταξίδι, αυτός ο μέγας φίλος των ταξιδιών, και συμπεριλαμβάνει σ’ αυτό και τηνΕλλάδα, τη χώρα που πρώτη δέχτηκε ολόψυχα το κήρυγμα του Χριστού μέσα από τα λόγια και τη θέρμη των Αποστόλων.
Άλλωστε η Ελλάδα δεν ήταν μόνο το πρώτο σκαλοπάτι του χριστιανισμού. Ήταν και η χώρα που τα χώματά της είχαν ζυμωθεί με τη δόξα της λαμπρότερης ιστορίας του κόσμου και που όσα ερείπια έμεναν ακόμα ορθά απάνω στα χώματα αυτά ακτινοβολούσαν κάτω από τον ίδιον ήλιο την ασύγκριτη και τη μοναδική αρχαία πνευματική και καλλιτεχνική αίγλη. Η φαντασία του, ερεθισμένη από τις κλασικές του σπουδές και ρομαντικά διαμορφωμένη, τον έκαμε κιόλας να φαντάζεται πως στην Ελλάδα θα μπορούσε να βρει κάτι από τη ζωντανή ύπαρξη του Λεωνίδα, του Λυκούργου, του Θεμιστοκλή και των άλλων ημίθεων της ιστορίας και του πνεύματος – πως ίσως ν’ άκουγε τα ονόματά τους να τα ψιθυρίζουν οι ελληνικοί άνεμοι, δίπλα σε ποτάμια με πικροδάφνες και μυρτιές και σε κρήνες όπου καλλίγραμμες και λευκοφόρες νέες θ’ αντλούσαν νερό γεμίζοντας αμφορείς εξαίσια τεχνουργημένους! Ο χορός των ποιητών, των βασιλέων, των στρατηγών, των ιστορικών έμοιαζε για τον Σατωβριάνδο με τα Τάγματα των χριστιανικών Αγγέλων, που η θερμή ευλάβεια μπορεί να σε κάνει να τα αισθανθείς να φτερουγίζουν ολόγυρά σου. Αναφέρεται κι άλλο ένα ακόμα κίνητρο για το ταξίδι αυτό προς τους αρχαίους και τους Αγίους Τόπους – ο φλογερός δεσμόςτου με μια ωραία κυρία, την κόμησσα ντε Νοάιγ, όχι βέβαια τη γνωστή μεγάλη ποιήτρια, που γεννήθηκε έναν αιώνα αργότερα. Υποστηρίζεται ότι το ταξίδι έγινε για να τελειώσει στην Ισπανία, όπου στην Ανδαλουσία είχε συμφωνηθεί να συναντήσει το ερωτικό του ίνδαλμα.
Ο Σατωβριάνδος ξεκινώντας για την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή και γυρίζοντας από κει μ’ ένα βιβλίο, καθιέρωσε σταθερά δύο μοντέρνους τύπους ζωής και δημιουργίας. Τον συγγραφέα που ταξιδεύει και το πεζογράφημα των λογοτεχνικών ταξιδιωτικών εντυπώσεων. Και το πρώτο μέρος του «Οδοιπορικού»του, που σχεδόν πιάνει και τον μισόν όγκο του βιβλίου, είναι θρεμμένο από την Ελλάδα του 1806.
Κι αν η αρχαία Ελλάδα, που με τόσο ρομαντικό πάθος την αναζήτησε ο Σατωβριάνδος στη Σπάρτη, την Ελευσίνα, το Άργος και την Αθήνα, ήταν ακόμα ολόκληρη σχεδόν θαμμένη κάτω από βαθιά στρώματα σκόνης που αγωνιζόταν από καιρό σε καιρό να τα ξεσκαλίσει μια πρωτόπειρη και ερασιτεχνική αρχαιολογία σποραδικών ξένων περιηγητών, η Ελλάδα η σύγχρονη του Σατωβριάνδου ήταν κι αυτή σα χαμένη, σαν αόρατη, σα να ήταν όλα τα έμψυχα όντα κάπου κρυμμένα και κουρνιασμένα, «γιατί τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά».
Πέρα από το καλαισθητικό ή οποιοδήποτε άλλο, αυτό είναι το πρώτο αίσθημα που νιώθει ανατριχιάζοντας ο σημερινός Έλληνας αναγνώστης καθώς βυθίζεται στα πρώτα κεφάλαια του «Οδοιπορικού». Κι ασφαλώς πρόκειται για ένα αίσθημα που σήμερα δεν μπορεί τόσο έντονα να το νιώσει παρά μόνο ένας Έλληνας ή το πολύ πολύ ένας ξένος βαθύτατα φίλος της χώρας μας. Όμως το «Οδοιπορικό»φαίνεται πως την εποχή εκείνη – δηλαδή από το 1807 κι έπειτα -, κυρίως στους κύκλους των διανοουμένων, κέντρισε το ενδιαφέρον για την υπόδουλη Ελλάδα, τους έκαμε να συγκινηθούν γι αυτόν τον λαό των ανέλπιδων σχεδόν σκλάβων.
Και θα πρέπει κανείς να θαυμάσει τη συγγραφική δύναμη του Σατωβριάνδου, κυρίως αυτή τη γοργή «απορροφητικότητα» που είχε ταξιδεύοντας. Γιατί τασχετικά με την Ελλάδα κεφάλαια του «Οδοιπορικού» του μας δίνουν την εντύπωση πως ο ταξιδιώτης χριστιανός θα έμεινε πάρα πολύ καιρό στον τόπο μας, ενώ όλος αυτός ο τεράστιος για τις συγκοινωνιακές δυσκολίες της εποχής ταξιδιωτικός κύκλος άρχισε στο Παρίσι, όπου ο Σατωβριάνδος επέστρεψε στις 5 Ιουνίου 1807.
Οι κύριοι σταθμοί του ήταν Παρίσι, Μιλάνο, Βενετία, Μεθώνη, Τρίπολη, Μυστράς, Σπάρτη, ‘Αργος, Αθήνα, Σούνιο, Τζια, Χίος, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Ρόδος, Ιερουσαλήμ, Αλεξάνδρεια, Κάιρο, Καρχηδόνα, Κόρδοβα, Γρανάδα, Μαδρίτη. Απ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα κατανάλωσε μόνο πενήντα μέρες για την παραμονή του και τη διακίνησή του μέσα στον κυρίως ελληνικό χώρο – ας πούμε στον χώρο της Μεγάλης Ιδέας, που περιλαμβάνει την Πόλη, τη Σμύρνη και την Κύπρο. Αλλά οι διακινήσεις, επίπονες και αργές, με άλογα και μουλάρια που τριπόδιζαν σε δύσβατους και επισφαλείς δρόμους, με ιστιοφόρα που η ταχύτητά τους ήταν εξαρτημένη από τα καπρίτσια των ανέμων, έτρωγαν πιο πολύ καιρό από την παραμονή στα μέρη των ενδιαφερόντων του.
Για το περίφημο «Υπόμνημα περί της Ελλάδος» στο οποίο οφείλει άλλωστε και τον τίτλο του φιλέλληνα, ο Κυριάκος Αμανατίδης στα «Επίκαιρα και Επίμαχα», Νέος Κόσμος – ομογενειακή ενημέρωση – γράφει:
Στην δεύτερη παράγραφο του Υπομνήματος ο Σατωβριάνδος γράφει:Το Υπόμνημα του Σατωβριάνδου δυστυχώς δεν κυκλοφορεί σε μορφή βιβλίου. Στάθηκα τυχερός να το εντοπίσω στην ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης (κωδικός 122700), από όπου το εκτύπωσα. Είναι σε ελληνική μετάφραση από τα γαλλικά.
«Μήπως έμελλε ο αιώνας μας να δει πλήθη αγρίων ανθρώπων να καταπνίξουν τον αναγεννώμενο πολιτισμό στον τάφο ενός έθνους, το οποίο εξημέρωσε και εκπολίτισε την οικουμένη; Θα επιτρέψουν οι Χριστιανοί στους Τούρκους να σφάζουν ανεμπόδιστα τους Χριστιανούς; Και τα νόμιμα κράτη της Ευρώπης θα ανεχθούν χωρίς αγανάκτηση να δίνεται το ιερό όνομα της νομιμότητας σε ένα τυραννικό καθεστώς, το οποίο θα έκανε και αυτόν τον Τιβέριο να αισθάνεται ντροπή;».
Στην συνέχεια ο Σατωβριάνδος γράφει πως πρόθεσή του δεν είναι να αναφερθεί στην ιστορία του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων, γιατί όπως λέει επί αυτού είχαν γραφεί πολλά συγγράμματα. Εκείνο που επιδιώκει να κάνει με το Υπόμνημά του είναι να ανασκευάσει τα επιχειρήματα των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, για την εχθρική τους στάση έναντι του αγωνιζόμενου ελληνικού λαού.
Οι ακόλουθοι τέσσερις λόγοι, γράφει, προβάλλονται για να δικαιολογήσουν αυτήν την στάση των Ευρωπαίων:
1. Επειδή η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγνωρίσθηκε στη Συνέλευση της Βιέννης ως αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης.
2. Επειδή ο Σουλτάνος είναι νόμιμος κύριος των Ελλήνων, και ως εκ τούτου οι Έλληνες είναι αντάρτες.
3. Επειδή η παρέμβαση των Δυνάμεων θα μπορούσε να δημιουργήσει πολιτικές δυσκολίες.
4. Επειδή δεν συμφέρει να συσταθεί δημοκρατικό κράτος στην ανατολική Ευρώπη (εδώ εννοεί τα Βαλκάνια).
Ο Σατωβριάνδος, με τα δικά του επιχειρήματα, αναιρεί τους λόγους που πρόβαλαν οι Μεγάλες Δυνάμεις για τη μη παρέμβασή τους υπέρ της Ελλάδας.
Αναφορικά με τον πρώτο λόγο, ο Σατωβριάνδος αποδεικνύει το ανυπόστατο της αναγνώρισης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως αναπόσπαστου μέρους της Ευρώπης. Για το ότι ο Σουλτάνος αναγνωρίζεται από τις μεγάλες Δυνάμεις ως νόμιμος κύριος των Ελλήνων, ο Σατωβριάνδος παρατηρεί πως ο Σουλτάνος «βασιλεύει επ’ ονόματι του Κορανίου και της μαχαίρας».
Επιπρόσθετα, ο Σατωβριάνδος αναφέρεται στο γεγονός ότι οι υπήκοοι του Σουλτάνου είναι Μωαμεθανοί. Οι Έλληνες, ως Χριστιανοί, ούτε νόμιμοι υπήκοοί του είναι, ούτε παράνομοι, μάλλον «σκύλοι γεννημένοι διά να αποθνήσκουν κάτω από την ράβδον των Μουσουλμάνων, ήτοι των αληθώς πιστών».
Πιο κάτω συνεχίζει ως ακολούθως:
«Αλλ’ αφού τέλος πάντων κρέμασαν τους ιερείς του (εννοεί του ελληνικού έθνους), μόλυναν τους ναούς του̇ αφού έσφαξαν, έκαψαν, έπνιξαν χιλιάδες Ελλήνων̇ αφού διαπόμπευσαν τις γυναίκες τους, άρπαξαν τα παιδιά τους και τα πούλησαν ως ανδράποδα στις αγορές της Ασίας, τότε πλέον όσον αίμα έμενε ακόμη στην καρδιά τόσων δυστυχισμένων κόχλασε μέσα τους, και οι μέχρι τότε σιδηροδέσμιοι δούλοι ξεσηκώθηκαν και έκαναν όπλα τα δεσμά τους.
Ο Έλληνας, ο οποίος μέχρι πρότινος δεν ήταν υπήκοος σύμφωνα με το αστικό δίκαιο, ζητάει τώρα την ελευθερία του στο όνομα του φυσικού δικαίου, και απέσεισε τον ζυγό χωρίς να γίνει αντάρτης, χωρίς να παραβιάσει κανέναν νόμιμο δεσμό, γιατί δεν είχε συμφωνηθεί κανένας δεσμός με τον δυνάστη».
Αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίο οι Μεγάλες Δυνάμεις ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν την ανεξαρτησία της Ελλάδας, ο Σατωβριάνδος γράφει:
«Μια σταθερή, γενναία και αφιλοκερδής πολιτική μπορεί να θέσει τέρμα στις τόσες σφαγές, να δώσει ένα νέο έθνος στον κόσμο, και να επαναφέρει την Ελλάδα στην Οικουμένη».
Ο Σατωβριάνδος κλείνει ως ακολούθως το Υπόμνημά του:
«Αλλά οποιεσδήποτε και αν είναι οι πολιτικές αποφάσεις, ο αγώνας των Ελλήνων έχει καταστεί κοινός αγώνας όλων των εθνών. Φαίνεται πως τα αθάνατα ονόματα των Σπαρτιατών και των Αθηναίων κέρδισαν τη συμπάθεια όλου του κόσμου. Σε όλα τα μέρη της Ευρώπης έχουν συσταθεί Επιτροπές για τη βοήθεια των Ελλήνων, οι συμφορές και τα ανδραγαθήματα των οποίων έστρεψαν την προσοχή όλων στην ελευθερία τους….».
Τα αποσπάσματα που παρέθεσα από το «Υπόμνημα περί της Ελλάδος» του Σατωβριάνδου, ο οποίος έζησε τα γεγονότα που περιγράφει από κοντά, δεν αφήνουν περιθώριο για αμφιβολία, αλλά ούτε και για σκεπτικισμό, αναφορικά με τη γνησιότητα του φιλελληνικού κινήματος, αλλά και τη νομιμότητα της Ελληνικής Επανάστασης.
Το γεγονός ότι το Υπόμνημα γράφτηκε από έναν επιφανή Γάλλο, που ως Υπουργός εξωτερικών της Γαλλίας ήταν πλήρως εξοικειωμένος με την κατάσταση, όπως αυτή επικρατούσε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, δίνει στις θέσεις που προβάλλει μεγαλύτερη βαρύτητα.
Ο Φρανσουά ντε Σατωμπριάν πέθανε στο Παρίσι το 1848.
Πηγές
- Σατωμπριάν, «Οδοιπορικό / Η Ελλάδα του 1806», Πρόλογος – Μετάφραση Αντρέα Καραντώνη, Εκδόσεις Δωδώνη, 1979.
- Επτά Ημέρες, Καθημερινή, «Ο Φιλελληνισμός στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία», Κυριακή 17 Μαρτίου 2002.
- Κυριάκος Αμανατίδης «Επίκαιρα και Επίμαχα», Νέος Κόσμος – ομογενειακή ενημέρωση από το 1957.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου